Spruitjes koken, voor de één het ultieme wintergerecht, voor de ander een gedachte waarbij gegruweld wordt.
Spruitjes zijn ook een wat eigenaardige groente, die aan de stelen van de spruitkool groeien, en die een andere smaak hebben dan andere koolsoorten.
Dat vele deze groente absoluut niet lekker vinden ligt vooral aan de bereidingsmethode, want spruiten zijn wat groente betreft net zo veelzijdig als andere koolsoorten. Maak je de spruiten op de juiste manier klaar, dan zal bovendien iedereen de groente erg lekker vinden.
Om maar een klein voorbeeldje te noemen, maak eens gekookte spruiten klaar met satésaus. Een combinatie die misschien niet echt logisch lijkt, maar wel erg lekker is.
Zelf hou ik van gekookte aardappelen met gekookte spruiten. Lekker prakken, maar dan wel met veel zelf gemaakte knoflooksaus er doorheen. En natuurlijk met een lekkere Hollandse gehaktbal.
We zullen hier niet alleen uitleggen hoe je spruitjes kunt koken, maar ook tips geven voor gerechten, en natuurlijk recepten om met spruitjes de meest lekkere gerechten op tafel te zetten.
Spruitjes schoonmaken
Allereerst beginnen we met het schoonmaken van de spruiten, en dan maakt het niet uit of je deze vers uit de moestuin haalt, of in de supermarkt of bij de groenteboer haalt.
Heb je zelf spruitkool in de moestuin staan, kun je de spruiten heel simpel van de plant breken. Deze kleine bolletjes groeien, anders dan alle andere koolsoorten, in de oksels aan de steel. Dit wordt dan ook wel een okselgroente genoemd.
De plant hoef je dus niet eerst uit de grond te halen, deze kan gewoon verder groeien. Kleine spruitjes aan de plant kunnen dan nog groter groeien.
Overigens is het wel zo dat aan de ene kant de spruiten na de eerste nachtvorst gewoon lekkerder zijn, maar dat de planten aan het begin van het voorjaar wel uit de grond gehaald moeten worden. De kwaliteit en de smaak van spruiten wordt minder als de temperaturen buiten langzaam oplopen.
In de winkel en de supermarkt heb je daar geen last van. De groente wordt toch al in de koelcel bewaard voordat je deze koopt.
Het schoonmaken is heel simpel.
Snij een dun plakje aan de onderkant van de spruit af. De onderkant is de plek waar de spruiten vast hebben gezeten aan de plant.
Vooral bij gekochte spruiten droogt de groente hier vaak uit.
Eventuele gele blaadjes kun je van de spruiten halen, maar strikt noodzakelijk is dit niet. Ook gele spruiten kun je nog gewoon eten.
Spruitjes mogen overigens niet zacht zijn. Zeker niet als je deze koopt in de winkel.
Verse en vers ogende groene spruiten hebben meer smaak. Zeg maar dat deze spruiten meer naar spruiten smaken.
Bereidingsmethoden
De groente kan op veel verschillende manieren worden klaar gemaakt, hoewel de meeste Nederlanders spruitjes koken. Maar ook bakken, frituren, wokken, in een salade, enzovoorts, het is allemaal mogelijk.
Hoe lang spruitjes koken?
Wil je gekookte spruitjes is het eigenlijk heel simpel.
Ingrediënten
- 1 Kilo Spruitjes
- Water
- Zout
Bereiding
Nadat de spruiten zijn schoon gemaakt, en nadat de spruiten goed gewassen zijn, doe je water in een pan. Je kunt een snufje zout aan het water toevoegen, maar het is niet noodzakelijk, en we gebruiken met ons allen natuurlijk al veel te veel zout. Dus zout weglaten is een optie.
Doe de spruitjes in de pan met zout, en breng het water aan de kook. Laat de groente gedurende ongeveer 12 minuten koken.
Grote spruiten hebben wat langer nodig, en kleine wat korter. Doe wel altijd de deksel op de pan.
Prik met een vork in een spruit. Valt de groente vanzelf er weer af, dan zijn ze eigenlijk al te lang gekookt. Valt de groente met het heen en weer bewegen van de vork er uiteindelijk af, zijn de spruiten perfect.
Gaat de groente er niet vanaf, zijn de spruitjes nog niet gaar.
De overbekende geur kun je overigens grotendeels voorkomen door een flinke scheut melk bij het wat doen, en dan pas de groente te koken. Als je bezwaar hebt tegen de geur althans.
In een salade
Je kunt spruitjes ook prima in een salade gebruiken. Daarvoor moet de groente wel eerst gekookt worden, en eventueel laten afkoelen. Je kunt de spruiten halveren of in vier stukken snijden.
In de oven
Je kunt spruitjes in verschillende variaties in de oven klaar maken. Bijvoorbeeld gegratineerd zoals we vaak witlof eten, of gewoon met wat geraspte kaas erover.
Ook zijn er diverse recepten om de groente te gebruiken in een hartige taart.
Spruitjesstamppot
Typisch Nederlands, hoewel deze spruitjesstamppot minder vaak gegeten wordt dan bijvoorbeeld zuurkool of boerenkool.
De bereidingswijze is nagenoeg hetzelfde. 1 Kilo aardappelen, 1 kilo spruiten. In een pan samen laten koken, afgieten en stampen met een pureestamper.
Natuurlijk erg lekker met gebakken spekjes en ook typisch Nederlands met een stukje rookworst.
Lekkerder wordt het als je twee appels, geschild en schoon gemaakt, meekookt en mee stampt.
Andere bereidingsmethoden
We schreven aan het begin al dat dit een erg veelzijdige groente is.
Spruiten kun je dus bijvoorbeeld bakken en wokken, al dan niet samen met andere groenten.
Je kunt hiervoor eerst de spruiten kort koken, maar het hoeft niet. Net zo als het bakken of wokken van groente als bloemkool en broccoli. Daarmee kun je de gewokte spruiten overigens ook prima combineren.
Welke combinatie het lekkerste is, is een kwestie van een keer uit proberen. Een goed kok durft immers te experimenteren.
Daarnaast kun je de spruitjes ook stoven en stomen, en natuurlijk ook in een airfryer klaar maken.
Als laatste willen we het nog even over een speciaal gerecht dat je kunt maken met deze groente, want ook spruitjessoep kan erg lekker zijn.
Tips en variaties
- Hou rekening met 250 gram, ongeacht de bereidingsmethode, per persoon.
- Spruitjes kun je het beste bewaren in de koelkast, maar dan niet in een gesloten plastic zak. In de bekende netjes waarin je de groente koop in de winkel kun je de groente 5 tot 7 dagen bewaren.
- Overigens kun je spruiten zowel geblancheerd als rauw invriezen. Dat is vooral handig als de groente goedkoop is in de winkels. Ingevroren kun je de spruiten 6 tot 12 maanden bewaren, afhankelijk van de temperatuur waarop de vriezer vriest.
- Wil je spruitjes koken, maar lusten de kinderen of volwassenen deze groente niet, voeg dan tijdens het koken een lepel suiker toe. De spruiten smaken minder bitter, en vallen ook niet zo zwaar op de maag.
- Als je met een mesje een kruisje maakt in de spruiten, zijn deze tijdens het koken eerder gaar.
- Een andere smaak verbeteraar is het toevoegen van een eetlepel kerriepoeder in het kookwater. De spruiten smaken dan extra goed.
- Denk er overigens bij het koken wel aan, en dit is de enige groente waarbij dit moet, dat de spruiten helemaal met water bedekt moeten zijn.